TERAPIA TRAUMY

Czym jest trauma?

Trauma psychiczna to głęboka reakcja organizmu (zarówno ciała, jak i umysłu) na doświadczenia przekraczające indywidualne możliwości radzenia sobie. Może to być jedno silne, nagłe zdarzenie lub długotrwała ekspozycja na trudne sytuacje, np. przemoc domowa, zaniedbanie emocjonalne czy systematyczne upokarzanie. Choć reakcja na traumę jest naturalną próbą przetrwania i adaptacji, nieleczona trauma może utrzymywać się latami, wpływając na sposób myślenia, odczuwania, funkcjonowania w relacjach oraz na zdrowie fizyczne.

Jak trauma wpływa na mózg i ciało?

Traumatyczne doświadczenia zaburzają podstawowe mechanizmy regulacji emocjonalnej i reakcji stresowej. Dochodzi do zakłócenia pracy kluczowych struktur mózgowych:

• Amygdala (ciało migdałowate) staje się nadaktywna – co powoduje stałe poczucie zagrożenia, czujności i nadmierne reakcje lękowe.

• Hipokamp odpowiadający za pamięć i kontekst sytuacyjny – może być osłabiony, przez co trudniej oddzielić przeszłość od teraźniejszości.

• Kora przedczołowa – odpowiedzialna za logiczne myślenie i samokontrolę – może działać mniej sprawnie, co utrudnia podejmowanie decyzji i regulowanie emocji.

Organizm może „zatrzymać się” w trybie walki, ucieczki lub zamrożenia, nawet jeśli zagrożenie już minęło.

Objawy traumy 

Trauma może przejawiać się bardzo różnie – w zależności od osoby, rodzaju doświadczenia i momentu życia. Najczęstsze objawy to m.in.:

Jednak jeśli objawy traumy utrzymują się przez dłuższy czas, nasilają się lub znacząco wpływają na codzienne funkcjonowanie — warto skonsultować się z profesjonalistą. Pomoc psychoterapeuty może być niezbędna, gdy:

• trudności emocjonalne (np. lęk, smutek, napięcie) nie ustępują mimo upływu czasu

• masz problemy ze snem, koncentracją lub czujesz się wyczerpany/a bez wyraźnego powodu

• unikasz ludzi, miejsc lub sytuacji, które przypominają ci traumę

• doświadczasz flashbacków, koszmarów sennych lub silnych reakcji fizycznych (np. kołatanie serca, duszności)

• trudno ci zaufać innym, budować relacje lub odczuwasz ciągłe poczucie zagrożenia

• masz myśli autodestrukcyjne, samookaleczenia lub sięgasz po substancje (alkohol, leki, narkotyki), by poradzić sobie z bólem psychicznym

• nadwrażliwość na bodźce, drażliwość

• flashbacki (natrętne obrazy), koszmary senne

• zaburzenia snu i koncentracji

• napięcie w ciele, bóle głowy, brzucha, uczucie „zamrożenia”

• trudności z zaufaniem, unikanie relacji lub odwrotnie – nadmierna zależność

• uczucie wstydu, winy, pustki, braku sensu

• skłonność do samokrytyki, autoagresji, uzależnień lub impulsywnych zachowań

Dlaczego warto zająć się traumą?

Nieprzepracowana trauma może prowadzić do poważnych trudności psychicznych – takich jak PTSD, depresja, zaburzenia lękowe, zaburzenia osobowości – a także do problemów w relacjach, pracy, w codziennym funkcjonowaniu. Jednocześnie – dzięki odpowiedniemu wsparciu – możliwe jest nie tylko złagodzenie objawów, ale również odbudowanie poczucia bezpieczeństwa, relacji z ciałem i zaufania do siebie oraz innych.

Co możesz sam zrobić?

• Zwróć uwagę na sygnały, jakie wysyła twoje ciało i psychika

• Daj sobie prawo do odpoczynku i emocjonalnej przestrzeni

• Korzystaj ze sprawdzonych technik regulacji (np. oddech lub medytacja)

• Jeśli objawy się utrzymują – poszukaj profesjonalnego wsparcia u psychotraumatologa

Trauma to nie wyrok – to zapisane w ciele doświadczenie, które można z czasem przekształcić i zintegrować. Proces leczenia wymaga cierpliwości, ale przynosi trwałe efekty.

 Wczesna interwencja może zapobiec długotrwałym skutkom traumy i przywrócić ci poczucie równowagi. Szukanie pomocy to oznaka siły, nie słabości.